(Vietthaitoday)
- Những xung đột giữa cảnh sát và tăng nhân giáo phái Dhammakaya trong tuần qua
đã góp phần vén bức màn cuộc tranh giành quyền lực ẩn sau vỏ bọc tôn giáo tại
Thái Lan.
Theo hãng tin Reuters, trong tuần vừa qua, khoảng
4.000 cảnh sát và binh sĩ quân đội Thái Lan đã bao vây chùa Dhammakaya,
"thánh địa" của hàng triệu tăng nhân tại vương quốc này, trong nỗ lực
tìm kiếm và bắt giữ cựu trụ trì Phra Dhammachayo, người hiện đang bị truy nã
với cáo buộc rửa tiền và nhiều hành vi phạm pháp khác.
Phóng viên thường trú tại Thái Lan của Reuters nhận
định, với việc từ chối không tiết lộ nơi ẩn náu của cựu trụ trì, Dhammakaya đã
"tạo ra thách thức lớn nhất" cho chính quyền quân sự (junta) kể từ vụ
đảo chính năm 2014.
"Họ đang tìm cách gây bất ổn và ngầm phá vỡ quyền
lực của nhà nước" - Paiboon Nititawan, một cựu nghị sĩ hiện đang được
chính quyền bổ nhiệm vào hội đồng giải quyết các vấn đề tôn giáo của Thái Lan,
phát biểu.
Theo Reuters, xã hội Thái Lan luôn có 3 cột trụ chính:
Nhà nước, nền quân chủ, và tôn giáo.
Chế độ cầm quyền hiện kiểm soát 2 cột trụ nhà nước
(thông qua junta) và quân chủ (thông qua tân vương Maha Vajiralongkorn). Nhà
vua mới đây đã bổ nhiệm Somdet Phra Maha Muneewonga, một vị tu hành có tư tưởng
truyền thống, đối nghịch với triết lý hiện đại của Dhammakaya, vào vị trí Đức
Thượng phụ tối cao Thái Lan.
Sự khác biệt của Dhammakaya
Phật giáo Thái Lan có không dưới 40.000 giáo phái khác
nhau, nhưng Dhammakaya ở một quy mô hoàn toàn khác. "Đại bản doanh"
của Dhammakaya tại Bangkok có diện tích gấp 10 lần Vatican, với trung tâm là
một ngôi chùa hình nón khổng lồ.
Kể từ năm 1970, Dhammakaya đã thành lập hơn 90 chi
nhánh trên 35 quốc gia trên khắp thế giới. Họ có kênh truyền hình riêng, và
liên tục quảng bá trên website cũng như các trang mạng xã hội. Các buổi lễ với
sự tham gia của hàng chục nghìn tăng nhân cũng là đặc trưng của giáo phái được
xây dựng theo mô hình hiện đại này.
Theo báo Thái Lan The Nation, sở dĩ Dhammakaya có thể
đạt được quy mô vận hành như vậy là nhờ nguồn lực tài chính dồi dào, mà cụ thể
hơn là thông qua mô hình kêu gọi quyên góp theo kiểu "góp nhiều thì lộc
nhiều" của Dhammakaya.
"[Dhammakaya] đặt nặng yếu tố vật chất. Họ sẽ nói
với các tín đồ rằng những gì họ quyên góp cho Dhammakaya sẽ là những gì họ sẽ
nhận được khi lên thiên đàng. Thậm chí nếu đóng góp đủ nhiều, thì họ sẽ có lộc
ngay khi còn dưới hạ giới" - Phra Thanomsingsukotalo, một nhà sư có tiếng
ở Thái Lan, cho biết.
Nguồn lực tài chính dồi dào đã giúp Dhammakaya nhanh
chóng mở rộng tầm ảnh hưởng. Bằng cách hỗ trợ cho các giáo phái đang gặp khó
khăn, Dhammakaya đã kéo về phe mình hàng chục đồng minh. Từ đó, sự ủng hộ đối
với Dhammakaya trong tăng đoàn (Sangha), hội đồng điều hành Phật giáo Thái Lan,
cũng ngày một gia tăng.
Với cung cách vận hành đặt nặng tính vật chất của
mình, không lấy gì làm ngạc nhiên khi Dhammakaya phải hứng chịu rất nhiều chỉ
trích.
"Họ đem cõi niết bàn ra để rao bán...", Mano
Laohanavich, giáo sư chuyên ngành Phật giáo tại Đại học Thammasat (Thái Lan),
người trước đây từng theo Dhammakaya nhưng giờ là một trong những tiếng nói
chính phản đối giáo phái này, phát biểu với Reuters.
Tương tự với Laohanavich, một bộ phận không nhỏ giới
tăng ni phật tử Thái Lan cho rằng triết lý quyên góp của Dhammakaya đi ngược
lại với tư tưởng phi vật chất của Phật giáo chính thống.
Truy bắt cựu trụ trì, chính phủ công khai đối đầu
Dhammakaya?
Trước sức ép từ tầm ảnh hưởng ngày một gia tăng của
Dhammakaya, có nhiều ý kiến cho rằng việc chính quyền Bangkok truy bắt trụ trì
Dhammachayo là một động thái có mục đích chính trị ẩn đằng sau.
Tuy nhiên, trả lời phỏng vấn Reuters, phát ngôn viên
Cục Điều tra Đặc biệt Thái Lan (DSI) khẳng định, mục đích của chính phủ chỉ là
bắt giữ Dhammachayo do cáo buộc ông có liên quan đến rửa tiền, và nhấn mạnh sẽ
làm điều đó với một thái độ tôn trọng đối với Phật giáo.
Về phần mình, phía Dhammakaya cho biết cựu trụ trì
Dhammachayo đang bệnh nặng, và chưa xuất hiện trước công chúng trong nhiều
tháng nay. Họ cũng đặt dấu hỏi với các cáo buộc của chính quyền, tuy nhiên
khẳng định đã và đang hợp tác điều tra.
"Chúng tôi chưa bao giờ có liên quan đến các vấn
đề chính trị. Những gì chúng tôi làm đều minh bạch. Chỉ những người nắm giữ
quyền lực một cách không phù hợp mới coi chúng tôi là mối đe dọa.
Tất cả những gì chúng tôi làm là dạy các tăng ni phật
tử, dạy cách kiềm chế ham muốn cá nhân, dạy cách ngồi thiền. Làm vậy thì có gì
sai?" - Phra Pasura Dantamano, người phát ngôn của Dhammayaka, phát biểu.
Ngoài ra, Dhammakaya cũng phủ nhận mọi cáo buộc có
liên quan tới cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra và phe áo đỏ. Weng Tojirakarn,
một lãnh tụ phe áo đỏ, cũng xác nhận với Reuters rằng hai bên không có liên
quan gì đến nhau.
Nguyên nhân đối đầu: Vị trí Đức Thượng phụ tối cao
Thái Lan?
Năm ngoái, hội đồng điều hành Phật giáo Thái Lan
Sangha đã tiến cử Somdet Phra Maha Ratchamangalacharn, còn được biết đến với
cái tên Somdet Chuang, vào vị trí Đức Thượng phụ tối cao Thái Lan, vốn bị bỏ
trống sau khi Đức Thượng phụ Somdet Phra Nyanasamvara viên tịch vào năm 2013.
Tuy nhiên, trước sức ép của một bộ phận không nhỏ các
tăng ni phật tử phản đối, chính quyền junta đã không chấp nhận nhân vật do
Sangha tiến cử, và trì hoãn việc báo lên để nhà vua phê chuẩn.
Đáng nói ở chỗ, Somdet Chuang trước đây từng là thầy
của Dhammachayo, người đang bị chính quyền junta truy nã. Somdet Chuang cũng
đang bị điều tra vì cáo buộc trốn thuế.
Khi tân vương Thái Lan lên ngôi vào tháng 12/2016,
luật pháp nước này đã có điều chỉnh, theo đó nhà vua sẽ có quyền lựa chọn Đức
Thượng phụ mà không cần phải tham vấn Sangha. Đến tháng 2/2017, nhà vua đã bổ
nhiệm Somdet Phra Maha Muneewonga, một người có tư tưởng truyền thống, vào vị
trí Đức Thượng phụ tối cao Thái Lan, đối nghịch với triết lý hiện đại của
Dhammakaya.
Như vậy, có thể tóm gọn cuộc chiến quyền lực trong
Phật giáo tại Thái Lan hiện nay là một màn đối đầu giữa hai phe: một bên là
Sangha có thiên hướng hiện đại với ảnh hưởng lớn từ nguồn lực tài chính dồi dào
của Dhammakaya, và bên kia là phe truyền thống bất bình với con đường mà Sangha
đang bước đi.
Ngoài ra, nếu xét trên các sự kiện diễn ra gần đây, có
thể thấy phe truyền thống dường như có khả năng tác động đến giới cầm quyền
Thái Lan. Với việc bổ nhiệm được Somdet PhraMaha Muneewonga vào ghế Đức Thượng
phụ, có thể nói lợi thế hiện đang nghiên về phía phe truyền thống.
Tuy nhiên, những biến động trong tuần qua cho thấy
Sangha sẽ không ngồi yên. Cuộc chiến giữa hai phe này hứa hẹn sẽ tiếp tục là
tâm điểm chính sự tại Thái Lan trong thời gian tới, khi tung tích của sư
Dhammachayo hiện vẫn là một ẩn số, và cuộc giằng co giữa cảnh sát và các nhà sư
chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Theo Trí thức trẻ
Post a Comment